Topraklama ölçümü, bir elektrik tesisatında yapılan topraklama sisteminin direncinin özel ölçüm cihazlarıyla test edilmesi işlemidir. Amaç, kaçak akım veya arıza anında elektriğin güvenli bir şekilde toprağa iletilip iletilmediğini tespit etmektir.
Kısaca: Topraklama ölçümü, elektrik çarpması ve yangın riskini önleyen en önemli kontrol işlemidir.
Topraklama Ölçümü Neden Yapılır?
Topraklama ölçümü şu riskleri önlemek için yapılır:
✅ Elektrik çarpması riskini ortadan kaldırmak
✅ Kaçak akım rölesinin doğru çalışmasını sağlamak
✅ Yangın ve patlama riskini azaltmak
✅ Elektrik tesisatının güvenliğini belgelemek
✅ Yasal zorunlulukları yerine getirmek
✅ Sigorta ve denetim süreçlerinde geçerli belge sunmak
Özellikle sanayi tesisleri, şantiyeler, hastaneler ve asansör sistemlerinde topraklama ölçümü hayati öneme sahiptir.
Topraklama Ölçümü Nasıl Yapılır?
Topraklama ölçümü, yetkili elektrik mühendisleri veya akredite ölçüm firmaları tarafından yapılır. Ölçüm sırasında özel cihazlar (Topraklama Meggeri) kullanılır.
Ölçüm Aşamaları:
1️⃣ Topraklama elektrotlarının tespiti
2️⃣ Ölçüm cihazı bağlantısı
3️⃣ Yardımcı probların toprağa çakılması
4️⃣ Direnç değerinin ölçülmesi
5️⃣ Sonuçların raporlanması
Ölçüm sonucunda çıkan değer, ilgili Elektrik Tesisleri Yönetmeliği sınırları içinde olmalıdır.
Topraklama Direnci Kaç Ohm Olmalıdır?
Topraklama direnci, kullanım alanına göre değişir:
- 🏠 Konutlar: ≤ 5 Ohm
- 🏭 Sanayi tesisleri: ≤ 2 Ohm
- 🏥 Hastaneler: ≤ 1 Ohm
- ⚡ Trafo merkezleri: ≤ 1 Ohm
- 🚧 Şantiyeler: ≤ 2 Ohm
📌 Bu değerlerin üzerindeki ölçümler yetersiz topraklama anlamına gelir ve mutlaka iyileştirme yapılmalıdır.
Topraklama Ölçümü Kaç Yılda Bir Yapılmalıdır?
Yönetmeliklere göre:
✅ Normal tesislerde: En az 2 yılda 1 kez
✅ Tehlikeli iş yerlerinde: Yılda 1 kez
✅ Şantiyelerde: 6 ayda 1 kez
✅ Asansörlerde: Yılda 1 kez
✅ Paratoner sistemlerinde: Yılda 1 kez
Yeni yapılan tesislerde ise enerji verilmeden önce mutlaka ölçüm yapılmalıdır.
Topraklama Ölçümünü Kim Yaptırmak Zorundadır?
- Apartman ve site yönetimleri
- Fabrika ve atölye işletme sahipleri
- Şantiye şefleri
- AVM, hastane ve otel yöneticileri
- Kamu kurumları
- Asansör sorumluları
Yani elektrik kullanılan her yapının yöneticisi topraklama ölçümünden sorumludur.
Topraklama Ölçüm Raporu Nedir?
Topraklama ölçümü tamamlandıktan sonra resmi ve imzalı bir ölçüm raporu hazırlanır. Bu raporda:
- Ölçüm yapılan alanlar
- Ölçüm tarihi
- Ölçülen ohm değerleri
- Kullanılan cihaz bilgileri
- Yetkili mühendis imzası
yer alır. Bu rapor, iş sağlığı ve güvenliği denetimlerinde zorunlu olarak istenir.
Topraklama Ölçümü Yapılmazsa Ne Olur?
Topraklama ölçümü yaptırılmadığında:
🚨 Elektrik çarpması riski oluşur
🚨 Yangın riski artar
🚨 Kaçak akım rölesi koruma yapamaz
🚨 Sigorta hasarları karşılamaz
🚨 İdari para cezaları uygulanır
🚨 Olası kazalarda işletme sahibi doğrudan sorumlu tutulur
Sonuç: Topraklama Ölçümü Hayat Kurtarır
Topraklama ölçümü, yalnızca yasal bir zorunluluk değil, insan hayatını koruyan en temel elektrik güvenlik uygulamasıdır. Düzenli ölçüm yapılmayan tesisatlar zamanla büyük kazalara ve ciddi maddi kayıplara yol açabilir.
Bu nedenle topraklama ölçümü mutlaka:
✅ Yetkili firmalara yaptırılmalı
✅ Düzenli periyotlarla tekrarlanmalı
✅ Raporları arşivlenmelidir